Εκκρίμα θηλής μαστού και καρκίνος μαστού
Πολλές γυναίκες εμφανίζουν έκκριμα από τη θηλή του μαστού.
Tο έκκριμα μπορεί να οφείλεται σε υποκείμενη βλάβη, σε ορμονικές μεταβολές ή να αποτελεί φυσιολογική απάντηση σε ενδοκρινικές διαταραχές.
Η αρχική προσέγγιση του προβλήματος έγκειται στην κατάταξη του εκκρίματος. Σε φυσιολογικό, παθολογικό ή σε γαλακτόρροια .
´Ενα σημαντικό στοιχείο είναι ο τρόπος εμφάνισης του υγρού, δηλαδή αν αυτό παράγεται μετά από πίεση όπου το ονομάζουμε προκλητό, ή εάν εμφανίζεται μόνο του χωρίς πίεση ή κάποιο χειρισμό κ ονομάζεται αυτόματο έκκριμα .
Συνήθως το αυτόματο έκκριμα ειναι παθολογικό ,ενώ το προκλητό είναι συνήθως φυσιολογικό. Βέβαια αυτή είναι μια γενίκευση με πολλές εξαιρέσεις. Για παράδειγμα η εκτασία των πόρων (πορεκτασία), χαρακτηρίζεται από έκκριμα που είναι άλλοτε προκλητό κ άλλοτε αυτόματο. Επίσης το έκκριμα που παρατηρείται στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες συνδέεται συχνότερα με κακοήθεις βλάβες, ενώ το έκκριμα των νεωτέρων γυναικών είναι συνήθως αθώο.
Διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορούν να συνδυασθούν με έκκριμα υγρού από το μαστό.
Έτσι είναι γνωστό οτι ,τραύματα,εγκαύματα ,κακώσεις ή χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή του θώρακα ή των μαστών πολύ συχνά συνοδεύονται με έκκριμα υγρού από τους μαστούς. Δυσλειτουργία της υπόφυσης ,όπως νέκρωση που μπορεί να συμβεί κατά τον τοκετό γνωστό και σύνδρομο Sheehan ,που δημιουργείται από αιμορραγία στην υπόφυση ,συνοδεύεται από επίμονη γαλακτόρροια . Αδενώματα της υπόφυσης ,προλακτινώματα, όπου αυξάνουν την παραγωγή της προλακτίνης, έχουν σαν αποτέλεσμα, διαταραχές της περιόδου και έκκριμα από τους μαστούς.
Η ελαττωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών ( υποθυρεοειδισμός) στις γυναίκες συνοδεύεται από γαλακτόρροια.
Φάρμακα όπως φαινοθειαζίνες ,ρεζερπίνη,αντισυλληπτικά αλλά και πολλά άλλα προκαλούν γαλακτόρροια .
Αιμορραγικό έκκριμα και από τους δυο μαστούς μπορεί να παρατηρείται κατά το 2ο ή 3ο τρίμηνο της κύησης.
Το αιμορραγικό έκκριμα μαστών ,εκτός κύησης ,θεωρείται ύποπτο και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Το φυσιολογικό έκκριμα είναι σχεδόν πάντα προκλητό ( δηλαδή παράγεται μετά από πίεση ή χειρισμούς επί των μαστών ).Πολύ συχνά αφορά και τους δύο μαστούς και προέρχεται από πολλαπλά στόμια γαλακτοφόρων πόρων στην επιφάνεια της θηλής. Συχνά είναι ορώδες ( δηλ.διάφανο κ υδαρές ) και μπορεί να είναι το αποτέλεσμα επανειλημμένων μαλάξεων της περιοχής γύρω απο τη θηλή ,για τον έλεγχο ύπαρξης εκκρίματος ή μετά από σεξουαλική διέγερση ,ή να είναι αποτέλεσμα χορήγησης οιστρογόνων ή κ ηρεμιστικών φαρμάκων.
Γαλακτόρροια είναι το έκκριμα που μοιάζει με γάλα .Σε αυτές τις περιπτώσεις το έκκριμα αφορά και τους δύο μαστούς ,βγαίνει από πολλαπλά στόμια της επιφάνειας της θηλής, και είναι αυτόματο ,δηλαδή βγαίνει από μόνο του ,χωρίς να ασκηθεί πίεση ή να γίνουν χειρισμοί ψηλάφησης ή μάλαξης. Η γαλακτόρροια δεν συνδέεται με εγκυμοσύνη .
Το παθολογικό έκκριμα είναι συνήθως αυτόματο (βγαίνει από μόνο του ) ,αφορά τον ένα μαστό και εξέρχεται απο ένα συγκεκριμένο στόμιο γαλακτοφόρου πόρου στην επιφάνεια της θηλής.
Γαλακτώδες έκκριμα μπορεί να βγαίνει από τις θηλές για έτη μετά τη διακοπή του θηλασμού.
Το ορώδες έκκριμα (υγρό ) είναι λεπτό ,διαφανές με ίσως ήπια κίτρινη απόχρωση. Ορώδες υγρό μπορεί να εμφανίσουν γυναίκες που ελάμβαναν αντισυλληπτικά για έτη ,επίσης νεαρές γυναίκες κατά τη διάρκεια της περιόδου που έχουν στήθος που αυξάνεται ,αλλά επίσης παρατηρείται και σε περιπτώσεις θηλώματος.
Περί εμμηνόπαυσιακές ή πρόςφατα εμμηνόπαυσιακές γυναίκες ,μπορεί να παρουσιάσουν γκρίζο, παχύρρευστο έκκριμα από τους μαστούς.
Το έκκριμα από τις θηλές φοβίζει ιδιαίτερα τις γυναίκες όταν είναι αιμορραγικό .Συχνά ,εκτός κύησης, το αιμορραγικό έκκριμα μπορεί να σημαίνει θηλωματώδεις επεξεργασίες ,είτε ως μεμονωμένο θήλωμα που αναπτύσσεται σε μεγάλους συλλεκτικούς πόρους του μαστού, είτε στα πλαίσια διάχυτης Ινοκυστικής νόσου ή πιο σπάνια σε έδαφος κακοήθους βλάβης.
Σε κάθε περίπτωση το έκκριμα της θηλής του μαστού είναι ένα σημαντικό εύρημα και η αιτιολογία του θα πρέπει να διευκρινίζεται περαιτέρω αρχικά με επαναλαμβανόμενες κυτταρολογικές εξετάσεις ,με διαγνωστικές εξετάσεις και συνεχή παρακολούθηση .
Η γαλακτογραφία είχε τα προηγούμενα έτη χρησιμοποιηθεί ως τεχνική επιλογής για τη μελέτη ορώδους ή αιμορραγικού εκκρίματος από τη θηλή.
Νεότερες διαγνωστικές τεχνικές που κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος είναι η ενδοσκόπηση ( γαλακτοσκόπηση )και η έκπλυση του γαλακτοφόρου πόρου, που εμφανίζει το παθολογικό έκκριμα, με φυσιολογικό ορό και στη συνέχεια η κυτταρολογική εξέταση του εκπλύματος ( Ductal Lavage) για την ανεύρεση ατυπίας ή καρκίνου.
Στις ημέρες μας έχει περιορισθεί η χρήση της ,λόγω του ότι είναι επίπονη και επεμβατική μέθοδος.
Η αρχική διαγνωστική προσέγγιση συνίσταται στην συλλογή όσο περισσότερου υγρού για κυτταρολογική μελέτη αξιολόγηση των κυττάρων που περιέχει και ως εκ τούτου αναγνώριση της αιτίας της βλάβης.
Τα τελευταία έτη ευρέως χρησιμοποιείται σε Αμερική αλλά και στην Ευρώπη συλλογή εκκρίματος (υγρού ) από τις θηλές των μαστών (Τέστ Παπ Μαστού ),σε γυναίκες ,χαμηλού ή υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, ως σοβαρού προγνωστικού παράγοντα για πιθανή ανάπτυξη κακοήθους βλάβης του μαστού.
Η Τεχνική της μη επεμβατικής αυτοματοποιημένης συλλογής εκκρίματος θηλής του μαστού ,γνωστή ως ΤΕΣΤ ΠΑΠ ΜΑΣΤΟΥ , υπερτερεί των προηγούμενων τεχνικών στο ότι εύκολα επαναλαμβάνεται ,δεν είναι επεμβατική και επίπονη δε χρησιμοποιούνται βελόνες ,σύριγγες ,πλύσεις – εγχύσεις στους γαλακτοφόρους πόρους ,δεν έχει ακτινοβολία , ούτε χρειάζεται αναισθησία.
