ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ ,ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΟΙ – ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ,
Υπολογίζεται ότι στις Η.Π.Α. τα κρούσματα ξεπερνούν τα 200.000 ετησίως. Κάθε ημέρα στην Ευρώπη παρουσιάζονται 1000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Ενώ στην Ελλάδα περίπου 4.500 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού κάθε χρόνο. Ο κίνδυνος να πάθει μια γυναίκα καρκίνο μαστού είναι 12,2%, δηλαδή μία ανά οκτώ γυναίκες ,ενώ ο κίνδυνος να πεθάνει από καρκίνο μαστού είναι 1 στις 28 γυναίκες. Είναι γεγονός ότι η συχνότητα της νόσου είναι μεγαλύτερη στις χώρες της βορείου Ευρώπης και Αμερικής, από την συχνότητα που παρατηρείται στις υπανάπτυκτες χώρες της Αφρικής και της Ασίας, αλλά και στους μαύρους της Βορείου Αμερικής, ενώ χώρες της Νοτίου Αμερικής και Νοτίου Ευρώπης κατέχουν μέση θέση στη συχνότητα της νόσου.
Στην Ευρώπη, το 60% των περιστατικών καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο.
Αυτό δείχνει ότι οι Ελληνίδες δεν είναι τόσο σωστά ενημερωμένες για τη διαφύλαξη της υγείας τους.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι εάν η διάγνωση και θεραπεία γίνουν σε πρώιμα στάδια πάνω από 95% των περιστατικών καρκίνου του μαστού είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν με μεγάλη επιτυχία.
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Προκαλείται όταν τα κύτταρα στο στήθος αυξάνονται ανεξέλεγκτα δημιουργώντας μια μάζα ή όγκο.
Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια γυναίκα ακριβώς θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού, οι έρευνες έχουν δείξει ότι κάποιες ορμόνες παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο.
Κάποιους παράγοντες που επηρεάζουν τις ορμόνες μας δεν μπορούμε να τους αλλάξουμε. Μπορούμε όμως να κάνουμε πολλά για να αλλάξουμε απλές καθημερινές συνήθειές μας, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά τον κίνδυνο θα καρκίνο του μαστού.
Στην πραγματικότητα , ελάχιστα είναι γνωστά σχετικά με τα αίτια που προκαλούν καρκίνο του μαστού, παρά το γεγονός ότι έχουν εντοπιστεί αρκετοί παράγοντες κινδύνου οι οποίοι αναφέρονται παρακάτω:
• Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε ηλικία μετά την εφηβεία αλλά τα ποσοστά αυξάνονται όσο αυξάνονται και οι ηλικιακές κλίμακες. Οι περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζονται μετά από την ηλικία των 50 ετών, ενώ είναι σπάνιος σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών (5% των περιπτώσεων), με εξαίρεση τις γυναίκες που έχουν κληρονομική προδιάθεση.
• Υπολογίζεται ότι μόλις το 5 – 8 % των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού σχετίζεται όντως με παράγοντες κληρονομικότητας. Ωστόσο, δύο γονίδια, γνωστά ως BRCA 1 και BRCA 2, έχουν προσδιοριστεί ως παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Επίσης, γυναίκες με εξ αίματος συγγενείς που έχουν νοσήσει αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο μαστό. Γυναίκες με θετικά ως BRCA 1 και BRCA 2 που έχουν υποστεί θεραπεία στον ένα μαστό για καρκίνο ,έχει πιθανότητα να αναπτύξει ένα 2ο πρωτοπαθές καρκίνωμα στον άλλο μαστό σε ποσοστό 15-30 % ή 1% κίνδυνο παραπάνω για κάθε έτος που περνάει.
• Μελέτες δείχνουν πως γυναίκες με πρώιμη έναρξη της εμμήνου ρύσης (πριν από το 12ο έτος της ηλικίας τους) ή με καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 55) αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο μαστό.
• Επίσης, η λήψη οιστρογόνων ( ως θεραπεία υποκατάστασης προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης,) μετά την εμμηνόπαυση έχει συσχετιστεί με αυξημένα ποσοστά εμφάνισης της νόσου, με τον κίνδυνο να είναι ανάλογος του διαστήματος λήψης των οιστρογόνων. Ανάλογος συσχετισμός έχει προκύψει και για γυναίκες που παρέμειναν άτεκνες, που δεν είχαν πλήρεις κυήσεις (διάρκεια εννέα μηνών) ή που γέννησαν για πρώτη φορά μετά τα τριανταπέντε τους χρόνια.
• Τα οινοπνευματώδη ποτά αυξάνουν τη συγκέντρωση των οιστρογόνων στο αίμα. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες άτομα που νόσησαν από καρκίνο του μαστού και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επανεμφάνισής του από εκείνα που πίνουν λίγο ή καθόλου οινοπνευματώδη. ΄Παρόλα αυτά το αλκοόλ δεν έχει τεκμηριωθεί ως παράγοντας κινδύνου.
• Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση ενός πακέτου τσιγάρων ημερησίως, από γυναίκες προ της εμμηνόπαυσης για εννέα περίπου χρόνια, αυξάνει δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού κατά σχεδόν 60%. Και αυτός ο παράγοντας χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και συσχετισμού.
• Λήψη Αντισυλληπτικών χαπιών άνω των 5 ετών ,αύξηση του κινδύνου σε 1,10 -1,5 .Ο κίνδυνος ελαττώνεται με τη παύση της λήψης.
• Ελαφρά αύξηση του κινδύνου σε γυναίκες που έλαβαν ιονίζουσα ακτινοβολία σε χαμηλή δόση 100-200 rads.
• Ιστορικό Καρκίνου: γυναίκες που έχουν εμφανίσει προηγουμένως καρκίνο της μήτρας, των ωοθηκών ή του μαστού έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν έναν 2ο καρκίνο στο μαστό
Έχουν μελετηθεί πολλοί άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως η φυσική δραστηριότητα, το κάπνισμα, οι χρωστικές των μαλλιών, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία , η ηλιακή ακτινοβολία ,διαιτητικοί παράγοντες, η επαγγελματική έκθεση σε βλαπτικούς παράγοντες, η έκθεση σε χημικές ουσίες ( D-DT),και πολλά άλλα. Δεν έχει όμως βρεθεί σημαντική συσχέτιση αυτών των παραγόντων με τον καρκίνο του μαστού. Μικρή προστατευτική επίδραση του θηλασμού επι της νόσου φαίνεται σε μελέτες που έγιναν στην Κίνα σε περιπτώσεις όμως που ο θηλασμός διαρκούσε άνω των 9-10 ετών. Υπο έρευνα επίσης ο ρόλος των φυτοοιστρογόνων, της καφείνης, του ζωικού-φυτικού λίπους, στα ρετινοειδή , στις βιταμίνες A, E, C, στo σελήνιο και άλλα.
